Citaten
‘Eerder heeft op een ander ideologisch niveau het christendom zichzelf als dominante godsdienst opgeofferd om te kunnen overleven als een affectieve, spirituele stroming met een vage notie van mededogen, onderdanigheid, bescheidenheid en religieus sentiment.’
‘We zijn op weg naar de grote ontknoping van het kapitalisme, we staan aan de vooravond van moordende handelsoorlogen, diepgaande financiële crises, geomonetaire en geopolitieke aardverschuivingen. Onzekerheid en instabiliteit hebben endemische vormen aangenomen.
We zijn in een chaosmaatschappij beland.’
‘Toen het financieel kapitalisme zich meer en meer losweekte van alle andere vormen van kapitalisme stapelde de ene crisis zich op de andere. Er is een kredietcrisis, een financiële crisis, een economische crisis, een politieke crisis, een sociale crisis, een culturele crisis, een klimaatcrisis, een milieucrisis, een parlementaire crisis en een staatscrisis gaande.’
'Twee eeuwen van kapitalisme en marktdenken heeft ons in een permanente crisis gebracht. Tweehonderd jaar lang is de verspreiding van het kapitalistische virus en de voortgaande globalisering in hand in hand gegaan met oorlog, revolutie, neergang en vernietiging.'
‘In de economische crises worden niet alleen een groot gedeelte van de voortgebrachte producten, maar ook de productiekrachten geregeld vernietigd. In de crises breekt een maatschappelijke epidemie uit die voor alle vroegere perioden iets onzinnigs zou zijn – de epidemie van de overproductie. De maatschappij wordt plotsklaps teruggezet in een toestand van algehele stilstand, de economische machine begint te haperen.’
‘Alle klassen zijn in de loop van jaren zeventig van de vorige eeuw één amorfe massa geworden die enerzijds uit beheerders, managers en toezichthouders bestaat en anderzijds uit uitvoerenden en onrendabelen.’
‘De gehele economie zal uitgeleverd moeten worden aan de markt, zo stellen de neoliberale economen die achter het vaandel van de losgeslagen premoderne, primitieve anarchokapitalist Ayn Rand aan lopen. De markt wordt heilig verklaard, de overheid wordt tot evenbeeld van de duivel gemaakt die met wortel en tak moet worden uitgeroeid.’
‘Hiertegenover wordt een voortdurende radicalisering van de productie, het onafgebroken in verwarring brengen van alle maatschappelijke toestanden, het creëren van een permanente onzekerheid gesteld. Alle vaste, ingeroeste patronen van respectabele voorstellingen en zienswijzen moeten worden opgelost, alle levenswijzen worden vernietigd en op de vuilnishopen van de geschiedenis gegooid.’
‘De consumptiemaatschappij wordt in belangrijke mate gestuurd door het spektakel en het is het spektakel dat het verschijnen en verdwijnen van de sociale, politieke, economische en culturele uitingen bepaalt. Het is het spektakel dat het leven in zijn greep heeft; het is het spektakel dat de mens dwingt tot passiviteit, tot consumeren.’
‘Het oude trouwe subject van het verlichtingsdenken is overgeleverd aan de wolven van het spektakel en die van het financiële kapitaal. De mens is gereduceerd tot een getalsmatig ding, tot een financiële entiteit, een financieel interessant en commercieel aantrekkelijk object, tot een consument van baan, vermaak en kiesbiljet. Het wordt een dankbaar object voor het spektakel. Het historisch gefundeerde autonome individu is illusoir geworden.’
foto's: Erik Dijkstra